หลักการและเหตุผล
การพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐาน สำหรับเด็กและเยาวชนในพื้นที่จังหวัดปทุมธานีและปริมณฑล
The Development of Artificial Intelligence Fundamentals Skill for Children and Youth in Pathumthani Province and Near Area
ประเทศไทยเกิดความเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีแบบก้าวกระโดด โดยมีเทคโนโลยีดิจิทัลที่มีบทบาทสำคัญในช่วง 5 ปีข้างหน้า ได้แก่ เทคโนโลยีสื่อสารที่มีความเร็วและคุณภาพสูงมาก (new communications technology) เทคโนโลยีอุปกรณ์เคลื่อนที่เพื่อการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตแบบทุกที่ทุกเวลา (mobile/wearable computing) เทคโนโลยีการประมวลผลแบบคลาวด์ (cloud computing) เทคโนโลยีการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (big data analytics) เทคโนโลยีการเชื่อมต่อของสรรพสิ่ง (internet of things) เทคโนโลยีการพิมพ์สามมิติ (3D printing) และเทคโนโลยีความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ (cyber security) โดยมีเทคโนโลยีอื่น เช่น robotics หรือ autonomous car เป็นเรื่องสำคัญในอนาคตระยะยาว มีการปฏิวัติภาคอุตสาหกรรมที่ขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์และหุ่นยนต์ หากกล่าวถึงเทคโนโลยีและนวัตกรรมแห่งอนาคตที่ถูกพูดถึงและได้รับความสนใจสูงมากจากผู้คนทั่วโลกในขณะนี้คงต้องยอมรับว่า “เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือ Artificial Intelligence: AI” มีบทบาทสำคัญเป็นอย่างมากในแวดวงธุรกิจและอุตสาหกรรม รวมถึงกลายเป็นส่วนหนึ่งในการใช้ชีวิตประจำวันของผู้คนไปโดยปริยาย ตามนโยบายกรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 - 2579) ที่มุ่งเน้นด้านให้เป็นอุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคต ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ข้อมูลและปัญญาประดิษฐ์ในการเพิ่มศักยภาพและความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมและบริการ ครอบคลุมระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะและอินเทอร์เน็ตในทุกสิ่ง เพื่อยกระดับประสิทธิภาพของภาคเศรษฐกิจไทยทั้งระบบ
AI : Artificial Intelligence หรือปัญญาประดิษฐ์เป็นศาสตร์สาขาหนึ่งด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ ที่รวมศาสตร์หลายแขนงเข้าด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นด้านวิศวกรรม จิตวิทยา ปรัชญาและชีววิทยา ที่เกี่ยวข้องกับวิธีการทำให้คอมพิวเตอร์มีความสามารถคล้ายมนุษย์หรือเลียนแบบพฤติกรรมมนุษย์ โดยเฉพาะความสามารถในการคิดเองได้ หรือมีปัญญานั่นเอง ปัญญานี้มนุษย์เป็นผู้สร้างให้คอมพิวเตอร์ จึงเรียกว่าปัญญาประดิษฐ์ มุมมองต่อ AI ที่แต่ละคนมีอาจไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับว่าเราต้องการความฉลาดโดยคำนึงถึงพฤติกรรมที่มีต่อสิ่งแวดล้อมหรือคำนึงการคิดได้ของผลผลิต โดยการสร้าง “ความฉลาดเทียม” ให้กับ “สิ่งที่ไม่มีชีวิต” ให้มีความสามารถคล้ายมนุษย์หรือเลียนแบบพฤติกรรมของมนุษย์ ตัวอย่างเช่น “รถยนต์ที่ใช้ระบบ AI เข้ามาควบคุมการทำงาน” หรือ “ผู้ประกาศข่าว AI คนแรกของโลกจากประเทศจีน” ถือเป็นเทคโนโลยีที่เติบโตอย่างรวดเร็ว ถูกพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และเป็นประโยชน์ต่อมนุษย์ในหลาย ๆ ด้าน ด้วยความสามารถในการเรียนรู้และจดจำข้อมูลที่มีปริมาณมาก ๆ สามารถแยกแยะ รวมถึงวิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างถูกต้อง แม่นยำและรวดเร็ว ส่งผลให้ภาคธุรกิจและนักพัฒนาจำนวนไม่น้อยเริ่มตื่นตัวกับการลงทุนด้าน AI เพื่อนำมาประยุกต์ใช้และสร้างนวัตกรรมที่เปรียบเสมือนเป็นผู้ช่วยส่วนตัวที่มีความเฉลียวฉลาดในการปฏิบัติงานอย่างอัตโนมัติ ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ มูลค่าและความแข็งแกร่งให้กับผลิตภัณฑ์และธุรกิจมากยิ่งขึ้น
ดังนั้นผู้วิจัยเล็งเห็นถึงความสำคัญของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) สู่การนำไปปรับใช้ในแง่มุมต่าง ๆ จึงจัดโครงการพัฒนากำลังคนและสถาบันความรู้เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศไปสู่การเป็นประเทศรายได้สูง เพื่อยกระดับขีดความสามารถด้านการสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ ๆ ที่มุ่งเน้นให้ผู้เข้าอบรมเห็นภาพรวมของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ที่ชัดเจน โดยมีเป้าหมายคือการพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน เพื่อพัฒนาศักยภาพ แนวคิดและทักษะด้านการเขียนโปรแกรมให้รองรับกับยุค AI ซึ่งเด็กและเยาวชนในพื้นที่เป้าหมาย มีความรู้และทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐาน ที่สามารถนำไปศึกษา วิเคราะห์ ออกแบบ ประยุกต์ใช้วิทยาการคำนวณ โค้ดดิ้ง และปัญญาประดิษฐ์ ในการสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ในระดับพื้นฐานได้ นอกจากนั้นยังสามารถนำไปใช้ต่อยอดเพื่อการศึกษาในระดับที่สูงขึ้นได้ โดยใช้ตัวชี้วัดจากสิ่งประดิษฐ์ที่เกิดขึ้นโดยฝีมือของเด็กและเยาวชนในพื้นที่เป้าหมายที่ผ่านการเรียนรู้จากโครงการ


วัตถุประสงค์ของโครงการ
วิเคราะห์ความต้องการและพัฒนาหลักสูตร
เพื่อวิเคราะห์ความต้องการและพัฒนาหลักสูตรปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
พัฒนาชุดฝึกอบรม
เพื่อพัฒนาชุดฝึกอบรมหลักสูตรปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
พัฒนาระบบคลังข้อสอบออนไลน์
เพื่อพัฒนาระบบคลังข้อสอบออนไลน์สำหรับทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
อบรมครูต้นแบบ
เพื่อฝึกอบรมครูต้นแบบหลักสูตรทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐาน
อบรมทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์
เพื่อฝึกอบรมหลักสูตรทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
ประเมินผลการดำเนินโครงการ
เพื่อประเมินผลการดำเนินโครงการฝึกอบรมหลักสูตรทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
ประกวดผลงาน
เพื่อประกวดผลงานและทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
ผลที่คาดว่าจะได้รับ

- ต้นแบบหลักสูตรพร้อมชุดฝึกปฏิบัติการ เพื่อนำไปพัฒนาชุดถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์สำหรับเด็กและเยาวชน ได้องค์ความรู้ใหม่และแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) เพื่อนำไปใช้ในการพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์สำหรับเด็กและเยาวชนได้ทั่วประเทศ
- การเผยแพร่องค์ความรู้ใหม่ ที่เกิดจากผลการดำเนินการโครงการ ซึ่งทำให้เกิดชื่อเสียงเชิงวิชาการของมหาวิทยาลัยให้เป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ
- ชุดฝึกอบรมหลักสูตรปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ ซึ่งหน่วยงานด้านการฝึกอบรมสามารถประยุกต์ใช้ชุดฝึกอบรมฯ เพื่อพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ ให้กับกลุ่มเป้าหมายอื่น 4) ระบบคลังข้อสอบออนไลน์สำหรับทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน โดยเด็กและเยาวชนสามารถถูกคัดกรองเพื่อนำไปต่อยอดและขยายผลในองค์ความรู้ด้านปัญญาประดิษฐ์ในระดับที่สูงขึ้น
- ครูต้นแบบ จำนวน 50 คน สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐาน ให้กับเด็กและเยาวชนในพื้นที่เป้าหมาย โดยเด็กและเยาวชนในพื้นที่เป้าหมาย ถูกยกระดับความรู้ด้านปัญญาประดิษฐ์ในระดับขั้นพื้นฐาน เพื่อเป็นกำลังคนช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัล
- เด็กและเยาวชนในพื้นที่เป้าหมาย ผ่านการทดสอบความรู้ด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานจากระบบคลังข้อสอบออนไลน์ฯ ตามเกณฑ์มาตรฐาน ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 จากจำนวน 2,400 คน ซึ่งธุรกิจอุตสาหกรรมในพื้นที่เป้าหมาย มีกำลังคนด้านปัญญาประดิษฐ์ เพื่อช่วยขับเคลื่อนองค์กรสำหรับรองรับเศรษฐกิจดิจิทัล
- ผลิตภัณฑ์ต้นแบบ ที่ได้รับรางวัล สามารถนำไปประกวดในระดับชาติ/นานาชาติ ไม่น้อยกว่า 20 ผลงาน จากผลิตภัณฑ์ต้นแบบ 50 ต้นแบบ เกิดการสร้างผลิตภัณฑ์ต้นแบบฯ ในโครงการฯ ช่วยจุดประกาย ก่อให้เกิดผู้ประกอบการรายใหม่ (Digital Startup)
โครงการภายใต้ชุดโครงการวิจัย

โครงการวิจัยย่อยที่ 1
โครงการวิเคราะห์ ออกแบบ และพัฒนาชุดฝึกอบรมหลักสูตรฐานสมรรถนะการพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
(The Analysis Design and Development of Competency-based Training Package for Artificial Intelligence Fundamentals Skill for Children and Youth)

โครงการวิจัยย่อยที่ 2
การพัฒนาระบบคลังข้อสอบออนไลน์สำหรับทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
(The Development of Online Item Bank System of Artificial Intelligence Fundamentals for Children and Youth)

โครงการวิจัยย่อยที่ 3
การฝึกอบรมและประเมินผลโครงการพัฒนาทักษะด้านปัญญาประดิษฐ์ขั้นพื้นฐานสำหรับเด็กและเยาวชน
(The Training and Evaluation of the Artificial Intelligence Fundamentals Skill Development for Children and Youth)